تحصیلات والدین و رژیم غذایی کودک

مطالعات نشان می دهند کودکانی که والدین تحصیل کرده دارند از رژیم های غذایی سالم تری پیروی می کنند.

بررسی ها نشان می دهد مصرف میوه و سبزیجات در کودکانی کمتر است که والدین آن ها تحصیلات کم یا متوسطی دارند، همچنین این کودکان غذاهای فرایند شده و نوشیدنی های شیرین بیشتری می خورند که غنی از چربی و قند است. والدینی که تحصیلات بالاتری دارند غذاهای با ارزش تغذیه ای بالاتری را انتخاب می کنند مانند سبزیجات، میوه ها، پاستا، برنج و نان تهیه شده از غلات کامل.

کودکانی که در خانواده هایی با سطوح پایین اقتصادی و اجتماعی زندگی می کنند احتمال چاقی بیشتری دارند.

40 میلیون کودک زیر پنج سال در سال 2010 در سراسر دنیا از اضافه وزن رنج می برند، این آمار اهمیت کنترل رژیم غذایی کودکان را نشان می دهد.

منبع: MedlinePlus

 "Kids of Better-Educated Parents Have Healthier Diets: Study"

    ترجمه: میلاد تاج منش (مشاور تغذیه کالری)

اساس تغذيه در دوران کودکي

رشد کودک در سنين 6 تا 14 سالگي آهسته ولي با ثبات است، به طور متوسط در هر سال 3 تا 5/3 کيلوگرم به وزن و 6 سانتي متر به قد کودک اضافه مي شود که نسبت به ميزان رشد مصرف غذا نيز بيشتر مي شود.

سوء تغذيه ناشي از کمبود دريافت مواد غذايي در تمام سنين به خصوص در زمان رشد بسيار نامطلوب بوده و گاهي تاثيرات جبران ناپذيري براي کودک به جا مي گذارد. محققين بر اين باورند که کوتاهي قد کودکان بيش از آنکه متاثر از ژنتيک باشد، تحت تاثير تغذيه نامناسب است. کوتاه قدي ناشي از کمبود روي يکي از مهمترين مشکلات تغذيه اي کشور ماست. کمبود شديد يا متوسط ويتامين A، آهن، کلسيم و يد نيز در کمبود رشد کودکان موثراند.

کمبود روي در کودکان ممکن است به دليل ناکافي بودن در رژيم غذايي، جذب ناکافي، اختلال جذب و از دست رفتن از رژيم غذايي (مثلا هنگام اسهال) اتفاق افتد. منابع مهم روي عبارتند از: گوشت، حبوبات، مغزدانه ها و غلات کامل.

بايد توجه داشت مصرف مکمل روي بايد با نظر متخصص تغذيه صورت گيرد زيرا دريافت بيش از حد روي مي تواند از جذب عناصري مانند آهن و مس جلوگيري کند بنابراين سعي بر آن است که روي از منابع غذايي تامين گردد.

کودکان در سنين دبستان قسمت اعظم روز را در مدرسه گذرانده و با افزايش سن بتدريج فعاليت آن ها در کلوپ ها و ورزش هاي دسته جمعي افزايش مي يابد. تغذيه کودکان در اين دوران تحت تاثير دوستان و بعضي از افراد بزرگسال از قبيل معلمان قرار مي گيرد. به جز موارد خاص بسياري از مشکلات رفتاري مربوط به غذا در اين سنين قابل حل است و آن ها از غذا خوردن و انجام فعاليت هاي اجتماعي لذت مي برند.

در کشور ايالات متحده امريکا طي سالهاي گذشته سعي شده است غذاي آماده شده براي استفاده کودک در مدرسه به سمتي پيش رود که غذا مورد علاقه دانش آموز باشد. از جمله اين تغييرات مي توان به حذف يا کاهش غذاهاي نامطلوب و اضافه کردن سالاد به غذا اشاره کرد. نوع غذاها از پرچرب، پرنمک و غني از شکر، به غذاهاي سالم که توسط راهنماهاي رژيمي توصيه مي شود تغيير يافت. بدين ترتيب دريافت چربي کمتر شده و مقادير بيشتري ميوه و سبزيجات تازه و غلات کامل مصرف مي شود. توصيه هاي برنامه ملي آموزش کلسترول امريکا (NCEP) براي پيشگيري از بيماري هاي قلبي عروقي در کودکان بالاي 2 سال همانند توصيه هاي بزرگسالان است و شامل موارد ذيل مي باشد: 1- نبايد بيش از 30% کالري از چربي باشد (10% يا کمتر از چربي اشباع، تا 10%  از چربي غير اشباع با بيش از يک پيوند دوگانه و10 تا 15% از چربي غير اشباع داراي يک پيوند دوگانه)، 2- دريافت کلسترول نبايد بيش از 300 ميلي گرم در روز باشد و به کودکاني که در خانواده هايشان عامل خطر بيماري ها وجود دارد ( يعني والدين يا پدر بزرگ و مادر بزرگ آن ها يک حمله قلبي قبل از 55 سالگي داشته و يا يکي از والدينشان سطح کلسترول تام 250 ميلي گرم يا بالاتر دارند) بايد توجه بيشتري کرد. براساس برنامه آکادمي کودکان امريکا (AAP) کودکان بالاي دو سال بايد بتدريج به رژيم کم چرب عادت داده شوند تا در 5 سالگي فقط 30% کالري رژيمشان از چربي باشد. بيانيه جامع انجمن قلب امريکا توصيه هاي AAP را تاييد مي کند، شامل: 1- يک رژيم با چربي اشباع و اسيد چرب ترانس پايين، افزايش دريافت ماهي، غلات کامل، ميوه ها و سبزي ها و محدود کردن مصرف آبميوه ها و نوشيدني هاي شيرين شده، 2- 60 دقيقه فعاليت متوسط تا شديد به صورت روزانه، 3- دريافت حداکثر 35% انرژي از چربي. گزارشات نشان داده اند که از 4 سالگي تا دوران بلوغ، بچه ها مي توانند از رژيم ارائه شده توسط NCEP استفاده کنند.

بر اساس آخرين يافته ها در محصول کالري جونيور (براي کودکان 6 تا 14 سال) موارد ذيل را در نظر گرفته ايم:

1-   انرژي دريافتي کودک طوري تنظيم مي شود که رشد و نمو کودک اپتيمال باشد و از طرف ديگر از چاقي کودک جلوگيري شود.

2-   در بسته جونيور تاکيد بر مصرف ميوه ها و سبزي ها، غلات کامل، محصولات لبني کم چربي، حبوبات و گوشت بدون چربي، ماهي و ماکيان است.

3-   براي سلامت دندان ها نوع کربوهيدرات و زمان مصرف آن را در نظر گرفته ايم.

4-   با تبعيت از راهنماهاي تغذيه اي دريافت چربي را کاهش و دريافت فيبر و مواد مغذي را افزايش داده ايم بنابراين مواد مغذي بيشتري با مصرف بسته غذايي جونيور دريافت مي شود.

5-   فرآيند تهيه غذا به روشي صورت مي گيرد که بيشترين ميزان ممکن جذب مواد مغذي را ممکن سازد.

6-    وعده هاي غذايي بسته به زمان و مکان مصرف، طوري تهيه مي شوند که کودک به تنهايي قادر به استفاده از آن ها باشد.

7-   شکل و طعم غذاي کودکان به نحوي برنامه ريزي و تهيه شده است که اشتهاي کودک را براي صرف غذا تحريک کند.

8-   آموزش تغذيه به کودکان و خانواده هايشان و تثبيت تغذيه سالم و الگوي فعاليت فيزيکي به سلامت کودکان کمک خواهد کرد.

       با توجه به اهداف بسته کالري جونيور که ايجاد عادات غذايي صحيح از دوران کودکي است موارد ذيل در رژيم کودک بايد رعايت شود:

1-   آموزش به کودکان براي مصرف وعده هاي غذايي به طور منظم و در محيط مناسب

2-   آموزش به کودکان براي مصرف ميان وعده هاي کوچک و متنوع غذايي

3-   تهيه و طبخ غذاهاي متنوع در وعده هاي مختلف و جلوگيري از مصرف يک نوع غذا به صورت مکرر.

4-   پرهيز از مصرف غذاهاي کنسرو شده و غذاهاي آماده صنعتي تا حد امکان. (زيرا کودکاني که اين غذاها را مصرف مي کنند در قبول غذاهاي معمول خانواده دچار اشکال مي شوند)

5-   توصيه مي شود تا حد امکان حداقل يک وعده در روز غذا به همراه خانواده مصرف شود.

6-    والدين بايد از نگراني بيش از حد در مورد غذاي کودک خود بپرهيزيد تا کودک از غذا به عنوان سلاح براي رسيدن به خواسته هاي خود استفاده نکند.

                                         گردآوری و ترجمه: میلاد تاج منش (مشاور تغذیه کالری)

نوجوانان دچار اضافه وزن اغلب کمتر غذا می خورند!

همان طور که انتظار می رود کودکانی که دچار اضافه وزن هستند از همسالانی که وزن نرمالی دارند بیشتر غذا می خورند.

اما مطالعه ای بر نوجوانان نتایج متفاوتی نشان داد به طوری که نوجوانان دچار اضافه وزن در مقایسه با همسالان دارای وزن سالم خود کمتر غذا می خوردند! با این وجود وزن آن ها کاهش نمی یابد و برای کاهش وزن باید باز هم کمتر غذا بخورند.

نوجوانان دچار اضافه وزن سعی می کنند کالری کمتری دریافت نمایند تا وزن کم کنند ولی معمولا کاهش کالری دریافتی در نهایت باعث کنترل افزایش وزن آن ها می شود نه کاهش وزن.

از طرف دیگر کودکان دچار اضافه وزن تمایل کمتری به فعالیت دارند و در دوران های بعدی زندگی نیز این شیوه را ادامه می دهند بنابراین مجبورند میزان غذای دریافتی خود را کاهش دهند تا میزان اضافه وزن آن ها بیشتر نشود. در حالی که افزایش میزان فعالیت بدنی عامل مهمتری در کاهش وزن آن هاست.

چاقی کودک از کجا آغاز می شود؟

از مهمترین علل چاقی کودکان نگرانی والدین در ارتباط با دریافت غذای کودک است. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که کودکان کمتر از والدین غذا می خورند و معمولا مواد غذایی مورد نیازشان را دریافت می کنند. مشکل چاقی در کودک معمولا زمانی بروز می کند که کودک پس از سیری تحت فشار والدین غذای بیشتری دریافت می کند.

همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که حفظ وزن نرمال بسیار ساده تر از کاهش وزن و حفظ وزن کاهش یافته است. بنابراین پیشگیری از اضافه وزن باید از دوران کودکی آغاز شود و الگوی زندگی سالم از دوران کودکی آغاز گردد. و سالمترین راه کنترل وزن در نوجوانان چاق رژیم متعادل و افزایش میزان فعالیت بدنی است.

منبع: Medline plus Overweight Teens Typically Eat Less Than Normal-Weight Peers

ترجمه و گردآوری: میلاد تاج منش ( کارشناس تغذیه کالری)